โชกุน คืออะไร

โชกุน คืออะไร

  โชกุน (shogun โชงุง ) เป็นชื่อเรียกตำแหน่งทางการทหารของญี่ปุ่นสมัยโบราณ  

คำว่าโชกุนเป็นคำย่อของคำว่า เซอิไทโชกุน ( sei-i taishogun) หรือแม่ทัพปราบแดน

เถื่อน รัฐบาลของโชกุนมีชื่อเรียกว่าบาคุฟุ ซึ่งเป็นตัวจักรสำคัญในการบริหารประเทศ

ที่มีไดเมียวแต่ละแคว้นปกครองตนเองคล้ายๆรวมตัวกันอยู่ใต้อำนาจโชกุนในรูปแบบ

สมาพันธรัฐ ซะมากกว่าราชอาณาจักร ซึ่งจริงๆญี่ปุ่นก็มีสมเด็จพระจักรพรรดิแต่เป็น

เหมือนสมมติเทพเป็นโอรสของเทพเจ้าเป็นสัญลักษณ์ความเคารพของผู้คนเสียมาก

กว่าไม่ได้มีอำนาจอะไรมากมายจนถึงช่วงปฏิรูปเมจินั่นเอง โชกุนที่ดังๆ ที่รู้จักกัน

ก็ โชกุน อาชิคางะ จาก อนิเมะ ยุค70 อย่างอิคคิวซัง หรือ โชกุน อิเอยะสุ ที่เป็น

โชกุนคนแรกของตะกูล โตกุกาวะ ที่ก่อนจะเกิดเกิดปฎิรูปเมจิ ที่มักมีเอาเรื่องราว

ช่วงนั้นมาทำเป็นซีรีย์ การ์ตูน อนิเมะอยู่บ่อยครั้ง ซีรีย์ที่ตรึงใจแอดมากที่สุดคืด

อัทสึฮิเมะ หรือ เจ้าหญิงอัทสึ นั่นเอง

    อำนาจของโชกุนในยุคแรกนั้นเป็นเสมือนผู้มีอำนาจในด้านการทหารการสงคราม

ซึ่งเป็นอำนาจชั่วคราวเพราะเป็นตำแหน่งที่ถูกส่งไปปราบคนเถื่อนไปเพื่อทำสงคราม

แต่หลังจาก มินาโมโตะ โนะ โยริโตโมะ ในช่วงปี ค.ศ.1192 ได้ตั้งรัฐบาลปาคุฟุขึ้น

ซึ่งกลายเป็นรัฐบาลทหารนั่นแหละครับ ยึดอำนาจมาปกครองประเทศเสียเองเลย

ใช้กำลังและพวกที่นอบน้อมต่อตน ในช่วงแรกหรือบางช่วงก็ได้รับการแต่งตั้งพอเป็น

พิธีจากทางจักรพรรดิ ซึ่งเป็นการแต่งตั้งเพียงในนามเท่านั้นอำนาจในการสืบทอดหรือ

ตัวโชกุนรุ่นต่อๆมาที่สืบต่อกันก็ไม่ได้อยู่ที่จักรพรรดิหรอก อีกนัยนึงคือไดเมียวซึ่งเป็น

เจ้าผู้ครองแคว้นครองเมืองต่างๆบนเกาะของประเทศญี่ปุ่นทั้งหลายแหละครับ ที่จะขึ้น

เป็นโชกุนอยู่ที่ว่าใครมาจากตระกูลไหนและมีอำนาจยอมให้ผู้อื่นสยบมากเพียงใด 

ไดเมียวที่มีชื่อเสียงแต่มาจากตระกูลต่ำ อย่าง โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ  ก็ขึ้นเป็นโชกุน

ไม่ได้แต่ยังมีความสามารถเชิดคนอื่นได้และกลายเป็นไดเมียวที่มีอำนาจมากกว่า

โชกุน 

   ถ้าจะให้เรียกแบบเราๆก็นอมินี ดีๆ นั่นเอง (แต่สุดท้ายก็เป็น คัมปะกุ หรือผู้สำเร็จ

ราชการแทนจักรพรรดิ)  โชกุนแต่ละคนที่ขึ้นมาก็ต้องปกครองและผ่านสงครามกัน

มาทั้งสิ้นหรือไม่ก็ต้องมีเสียงสนับสนุนจากไดเมียวอื่นๆ ซึ่งประกอบรวมตัวกันเรียกว่า

พันธมิตรแบบ ชินปังที่ปกครองโดยไดเมียวซึ่งเป็นเครือญาติหรือสาขาย่อยของโชกุน 

รวมไปถึง ฟุไดไดเมียว เป็นกลุ่มผู้จงรักภักดีต่อโชกุนในระดับปานกลาง โดยจะเป็น

กลุ่มตระกูลผู้รับใช้มาเก่าก่อนหรือเข้ามาก่อนสงคราม (สงครามในที่นี้ก็คือสงคราม

เพื่ออย่างชิงความเป็นใหญ่ อย่าง สงครามเซกิฮาระ ) อีกพวกคือโทซะมะไดเมียว

ก็คือแคว้นอื่นๆจะให้ปกครองเมืองไกลๆจากฟุไดที่ไม่ใช่พวกเดียวกันหรือเข้ามารวม

ตัวกับรัฐบาลบาคุฟุทีหลัง หรือแพ้สงครามจำยอมเข้าร่วม เจ้าเมืองไดเมียวเหล่านี้

จะต้องเข้ามาอยู่ในเอโดะ (คล้ายๆตัวประกัน ปีเว้นปี โดยมีคะโรคอยดูแลแคว้นให้ใน

ยามที่ตนต้องเข้ามาอยู่ในเอโดะ) มีสิทธิมีเสียงน้อยกว่าพวกฟุไดไดเมียวนั้นทำให้พวก

โทซะมะนั้นต้องการล้มบาคุฟุเพื่อสิทธิและเสียงที่เท่าเทียมกันและถวายคืนอำนาจแก่

องจักรพรรดิเป็นที่มาของ ปฏิรูปเมจิในช่วงท้ายของโชกุนตระกูลโตกุกาวะ ซึ่งเป็น

โชกุนตระกูลสุดท้ายของญี่ปุ่น โชกุนโดยเนื้อแท้ก็คือเหมือนนายกรัฐมนตรีควบผู้บัญชา

การทหารสูงสุดในตำแหน่งเดียวในยุคสมัยนั้นทำการปกครองใช้อำนาจของตนอย่าง

เต็มที่สืบทอดอำนาจผ่านเชื้อสายของตนไม่ทางตรงก็ต้องมีเชื่อสายสาขาย่อยมารับ

ช่วงกันต่อจนกว่าจะมีตระกูลใหม่มีอำนาจมากกว่าหรือการล้มล้างหายไปของโชกุน

ตระกูลนั้นโดยมีผู้อื่นที่มีอำนาจกว่าขึ้นแทน

   ตำแหน่งโชกุนนั้น จะสืบต่อกันทาสายเลือดครับ จนกระทั่งอำนาจในสายตระกูล

เริ่มตกลง ก็จะเข้าช่วงแย่งชิงอำนาจกันใหม่เพื่อขึ้นเป็นใหญ่

   โชกุนคือตำแหน่งผู้อำนาจสูงที่สุด เนื่องจากองค์พระจักรพรรดิ เป็นตำแหน่งเชิง

สัญลักษณ์เท่านั้นเองโชกุนคนสุดท้ายก่อนเกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครองคือ 

โตกุกาวะ โยชิโนบุ