ฝรั่งเศสอยากได้ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง
ฝรั่งเศสอยากได้ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงไป (ลาว )เพื่ออะไร
ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงอาณาจักรล้านช้างหรือประเทศลาวนั้นเสียให้แก่ฝรั่งเศส
ในสมัยรัชกาลที่ 5 พื้นที่รวมทั้งสิ้นประมาณ 143,000 ตร.กม. ให้แก่ฝรั่งเศสในวันที่
3 ตุลาคม 2436 ซึ่งถือว่าเป็นการเสียดินแดนครั้งใหญ่มากของสยาม ฝรั่งเศสนั้น
อ้างสิทธิเหนือดินแดนลาวเพราะให้เหตุอ้างว่าดินแดนลาว ลานช้างนั้นเคยเป็นของ
ญวนมาก่อน (ญวน คือเวียดนาม)
ของฝรั่งเศสแล้ว ลาวจึงต้องตกเป็นของฝรั่งเศส
ด้วย (เป็นความปรารถนาของนายโอกุสต์ ปาวี
รองกงสุลฝรั่งเศสประจำนครกรุงเทพ)
สยามไม่ยอมรับในข้อนี้จึงได้เกิดการต่อรบกันขึ้น โดยฝรั่งเศสนำเรือรบเข้ามาต่อสู้
กับสยามเข้ามาปิดแม่น้ำเจ้าพระยาแล้วหันปากปืนใหญ่เข้ามาทีมหาราชวังพระบรม
มหาราชวังเหตุการณ์ครั้งนี้เรียกว่าวิกฤติการณ์ปากน้ำ( Paknam Incident )
13 กรกฎาคม พ.ศ. 2436 หรือวิกฤติการณ์ ร.ศ. 112 ฝรั่งเศสจึงยื่นคำขาดมาทาง
สยาม เราจึงจำต้องยกดินแดนให้ฝรั่งเศสไป พร้อมทั้งต้องจ่ายค่าเสียหายแก่ชีวิต
และทรัพย์สินของฝรั่งเศสที่เสียหายจากการสู้รบอีกด้วยรัชกาลที่ 5 จำต้องเอา
เงินถุงแดง ออกมาใช้เพื่อชดใช้ค่าเสียหายจากการรบให้ฝรั่งเศส
เพราะเหตุใดฝรั่งเศสจึงอยากได้ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงนัก
เราลองมานั่งดูเหตุผลกันครับ
1. เพื่อเป็นเกียรติ-ความยิ่งใหญ่ : ฝรั่งเศสนั้นต้องการอาณานิคมเพื่อไว้ซึ่งเกียรติ
และความยิ่งใหญ่ของตัวเพื่อแข่งกับเจ้าอาณานิคมอื่นๆ อย่างอังกฤษที่ได้ชื่อว่า
(ดินแดนพระอาทิตย์ไม่เคยตกดิน) หรือฮอลันดา และอื่นๆอีก
2. รุกจีน : ฝรั่งเศส ต้องการที่จะใช้แม่น้ำโขงรุกเข้าทางตอนใต้ของจีนเพื่อผล
ประโยชน์ทางการค้า และเข้าไปยึดครองแผ่นดินบางส่วนของจีนอันนี้ก็ไม่สามารถ
ทราบได้ เพราะในจีนก็มีต่างชาติหลายประเทศเข้าไปมีอิทธิพลและส่วนแบ่งอยู่
พอสมควร รวมถึงรัสเซียด้วย ฝรั่งเศส แม้กระทั้งอังกฤษ ก็อยากจะเข้าไปร่วมด้วย
เช่นกัน
3. ทรัพยากร : ทรัพยากรนั้นดูแล้วฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงหรือลาวนั้นอาจจะมีน้อย
กว่า เวียดนาม โบราณสถานก็ไม่มากเท่าเขมร แต่ด้วยว่ามีไม้สักหรือคิดว่ามีทอง
ด้วยจึงอยากได้ไว้ อีกอย่างเพื่อคุมสายน้ำได้ด้วย (แม่น้ำโขง)
3 ข้อเท่าที่พอสังเกตุได้ หลักๆเลยคือ รุกเข้าตอนใต้จีนเพื่อไปสร้างอิทธิพลจะการค้า
หรือดินแดนก็แล้วแต่ที่ฝรั่งเศสต้องการ แต่ก็เหมือนคราวที่แม่น้ำแดง คือฝรั่งเศส
ผิดพลาดในการสำรวจ จะใช้แม่น้ำโขงเดินเรือเข้าไปทางตอนใต้ของจีนน้ำทำแทบ
ไม่ได้เลยเพราะว่าเกาะแก่งในแม่น้ำโขงแก่งหิน ไม่เหมาะสมแก่การเดินเรือทำให้
ฝรั่งเศสตกไปในข้อนี้แต่ยึดมาได้แล้วเนี้ยก็หาทางยึดกันต่อ โดยฝรั่งเศสได้ตกลง
กับอังกฤษไว้ว่าจะแบ่งส่วนให้สยามเป็นเหมือนดินแดนกันชนเหลือไว้ถึงแค่
แม่น้ำเจ้าพระยา แต่ด้วยพระปรีชาของรัชกาลที่ 5 ที่ไปผูกสัมพันธ์กับ เยอรมัน
รวมถึงรัสเซียเอาไว้ทำให้มีอำนาจต่อรองมากขึ้นพระองค์เน้นวิธีเจรจาถ้อยทีถ้อย
อาศัยทำให้ประเทศไทยยังคงเหลือดินแดนไว้มากมายถึงเพียงนี้ ไม่งั้นภาคอีสาน
ทั้งภาคคงโดนฝรั่งเศสสอยไปแล้วเหลือไว้แค่กลางกับใต้เท่านั้น