เงินถุงแดง
ทรงแต่งสำเภาสินค้าไปค้าขายกับทางเมืองจีนแล้วพระองค์ก็เก็บเงินใส่ในถุงแดงตั้งไว้
ข้างพระที่(ข้างที่นอนของพระองค์)แล้วทรงตรัสแต่ขุนนางว่านี่จะเป็นเงินไว้ไถ่บ้านไถ่เมือง
เป็นทรัพย์สินส่วนประองค์ที่ทรงพระราชทานไว้ให้เป็นทุนสำรองให้แก่แผ่นดินสำหรับใช้
ในยามบ้านเมืองอยู่ในภาวะคับขัน หรืออยู่ในสภาวะที่จำเป็นต้องใช้เงินเหล่านี้ในยามฉุกเฉิน
ค้าขายกับสำเภาสินค้าต่างๆทรงเก็บสะสมไว้นำใส่ถุงผ้าสีแดงแยกเป็นถุง ปิดปากถุงเก็บ
เข้าในหีบกำปั่นข้างพระแท่นบรรทม เก็บไว้เรื่อยๆมีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆแยกส่วนจากเงินในท้อง
พระคลัง เงินนี้มักจะพูดกันง่ายๆพอเข้าใจว่า เงินถุงแดง คือ เงินของพระมหากษัตริย์
ให้แก่พระมหากษัตริย์องค์ต่อๆไปที่จะขึ้นครองราชย์มีสิทธิใช้ มิใช่เงินส่วนพระองค์ขององค์
ใดองหนึ่งแต่เป็นเงินของพระมหากษัตริย์ไว้ใช้แก้ปัญหาบ้านเมืองในยามทุกข์เข็ญ และก็
เป็นเช่นนั้นจริงๆเมื่อเกิดเหตุการณ์วิกฤตการณ์ปากน้ำ หรือ วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 ที่ไทยต้อง
เสียดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง ที่โดนฝรั่งเศสกดดัน และเรียกร้องค่าเสียหายจากการปะทะกัน
จนได้รับความเสียหาย พอฝรั่งเศสส่งเรือเข้ามาปิดปากแม่น้ำเจ้าพระยาแล้วหันกระบอกปืน
มาทางพระบรมมหาราชวังและยื่นคำขาดให้ทางไทยหรือสยามในขณะนั้น ยกดินแดนฝั่งซ้าย
แม่น้ำโขง หรือลาวในปัจจุบัน และ จ่ายสินสงครามเพื่อเป็นค่าเสียหายแก่ทรัพย์และบุคลากร
ของฝรั่งเศสจำนวนเงินทั้งสิ้น 3 ล้านฟรังก์
ทางรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมหาราช จึงต้องทรงนำเอา
" เงินถุงแดง " ที่เก็บมาตั้งแต่สมัยของรัชกาที่ 3 มาใช้จ่ายในยามขับขันเช่นนี้ จึงช่วย
กู้วิกฤตให้ทางสยามในเรื่องภัยคุกคามของฝรั่งเศสให้ผ่านพ้นไปได้ด้วยดี
** เงินถุงแดงบรรจุเป็นเหรียญทองเงินสเปนเป็นรูปนกอินทรี มีการตอกตราจักรและมงกุฎ
ไว้บนเหรียญนก ด้วยความปรีชาสามารถของรัชกาลที่ 3 และสายพระเนตรที่ยาวไกล
มีส่วนช่วยให้สยามรอดพ้นวิกฤตเหล่านี้มาได้
