เสียดินแดนครั้งที่ 5 รัฐเปรัค
เสียให้กับอังกฤษเมื่อ พ.ศ. 2369 ในสมัยรัชกาลที่ 3 เนื่องมาจากที่อังกฤษได้
ไทรบุรีมาแต่ครั้งก่อนทางเปรัคเองก็มีท่าทีหันไปพึ่งอังกฤษตั้งแต่ช่วงปี พ.ศ. 2367
ช่วงนั้นอังกฤษกำลังแพร่ขยายอิทธิพลตัวเองไปทั่วเขตแดนแหลมมลายู
ไทรบุรีมาแต่ครั้งก่อนทางเปรัคเองก็มีท่าทีหันไปพึ่งอังกฤษตั้งแต่ช่วงปี พ.ศ. 2367
ช่วงนั้นอังกฤษกำลังแพร่ขยายอิทธิพลตัวเองไปทั่วเขตแดนแหลมมลายู
ข้ออ้างเพื่อเข้ามาป้กป้องปกครองเปรัคเสียเอง โดยในปี พ.ศ.2368 ได้ส่งทูตมา
เพื่อขอทำสนธิสัญญากับทางสยามในเรื่องไมตรีและการพานิชย์ โดยการเจรจา
เป็นฝั่งอังกฤษที่สมหวังทุกประการในปี พ.ศ.2369โดยที่ไทยต้องจำยอมเพราะ
อังกฤษมีกองทัพที่เหนือกว่าหนุนอยู่ในครั้งนี้ (จะบังคับเอาก็น่าเกลียดเลยทำมา
ขอเจรจากับสยามพอเป็นพิธีก็เท่านั้น) เพราะทางสยามก็ติดศึกทางด้านตะวันออก
" กบฏเจ้าอนุวงศ์ " เลยตัดสินใจเรื่องนี้เพื่อที่จะได้ไปจัดการเรื่องเจ้าอนุวงศ์ได้
สะดวกขึ้น
โดยทางสยามห้ามส่งทหารเข้าปกครองเมืองเปรัคก็เปรียบเหมือนกับเสียเปรัค
ออกไปแล้วเพราะ ด้วยเงื่อนไขนี้ทำให้เปรัคมีช่องที่จะแข็งเมืองได้โดยทางสยาม
ไม่สามารถส่งกองทัพเข้าไปปราบได้อยู่ดี จนในปี พ.ศ. 2416 ทางเปรัคเกินจลาจล
ทำให้อังกฤษส่งทัพเข้าปราบแล้วก็ไม่ยอมออกมาอีกเลยทำให้เจ้าเมืองต้องยอม
ทำสนธิสัญญาให้เประเป็นเมืองในอารักขาของจักรวรรดิอังกฤษ ตามจริงแล้วเท่า
กับสยามเสียสิทธิในการปกครองเปรัคมาตั้งแต่ทำสนธิสัญญาเมื่อปี 2369 ไปแล้ว
