เขื่อนใหญ่ที่สำคัญในไทยมีเขื่อนอะไรบ้าง
เขื่อนใหญ่ที่สำคัญในไทยมีเขื่อนอะไรบ้าง
ประเทศไทย 77 จังหวัดประเทศไทย นั้น หลายจังหวัดมีเขื่อน มีอ่างเก็บน้ำเพื่อใช้ภายในจังหวัด
แต่ถ้าจะให้นึกถึงเขื่อนใหญ่ เขื่อนที่สำคัญ
เขื่อนที่มีชื่อเสียง หรือใช้ผลิตไฟฟ้า ทดน้ำ แก้ปัญหาน้ำท่วม แก้ปัญหาภัยแล้ง หรือเป็นที่
ท่องเที่ยวที่สำคัญนั้น ก็มีอยู่ไม่มากนักเมื่อเทียบกับ เขื่อน ทั่วประเทศ
ภาคเหนือ
- เขื่อนภูมิพล : เดิมชื่อ เขื่อนยันฮี ตั้งอยู่บนแม่น้ำปิงที่อำเภอสามเงา จังหวัดตาก สร้างปิดกั้น
แม่น้ำปิง ใช้ประโยชน์หลายด้าน ทั้งด้านการเกษตรของอุปโภค-บริโภค คมนาคม ท่องเที่ยว
ระบายน้ำ ผลิตไฟฟ้า
- เขื่อนสิริกิตต์ : ชื่อท้องถิ่นว่า เขื่อนท่าปลา เขื่อนผาซ่อม เป็นเขื่อนดินที่ใหญ่ที่สุดใน
ประเทศไทยก่อสร้างขึ้นตามโครงการพัฒนาลุ่มน้ำน่าน ปิดกั้นแม่น้ำน่าน ณ บริเวณเขา
ผาซ่อม ตำบลผาเลือด อำเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์
ติดตั้งโรงไฟฟ้าพลังงาน แอ่งเก็บน้ำขนาดใหญ่ และเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ
- เขื่อนแม่งัดสมบูรณ์ชล : เดิมชื่อว่า เขื่อนแม่งัด ตั้งอยู่บนลำน้ำแม่งัด สาขาแม่น้ำปิง
ตำบลช่อแล อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งอยู่ในอุทยานแห่งชาติศรีลานนา
สร้างขึ้นตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
ประโยชน์ ส่งน้ำเข้าสู่พื้นที่เพาะปลูกของราษฎร ผลิตกระไฟฟ้า แหล่งประมงน้ำจืด
ขนาดใหญ่ แหล่งท่องเที่ยว
- เขื่อนกิ่วลม : ตั้งอยู่ที่ ต.บ้านแลง อ.เมือง จ.ลำปาง เป็นการดูแลของสำนักชลประทานที่2
ตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองลำปางขึ้นไปทางทิศเหนือตามถนนพหลโยธิน ประมาณ 38 กิโลเมตรเศษ
เป็นเขื่อนในการดูแลของกรมชลประทาน เพื่อเก็บกักน้ำบนแม่น้ำวัง และสามารถส่งให้ราษฎร
ทำการเพาะปลูกได้ตลอดปี ที่ก่อนหน้านั้นมีปัญหาขาดแคลนน้ำในการดำรงชีวิตและการเพาะปลูก
- เขื่อนแม่กวงอุดมธารา : กั้นลำน้ำแม่กวง ตำบลลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่
เป็นเขื่อนดินเก็บกักน้ำ ป้องกัน น้ำท่วมบริเวณสองฝั่งของลำน้ำแม่กวงในเขตอำเภอดอยสะเก็ด
สันกำแพง สารภี จังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอป่าซาง อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน
เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลา ท่องเที่ยว และพักผ่อนหย่อนใจ
- เขื่อนแจ้ห่ม : หรือ เขื่อนกิ่วคอหมา ตั้งอยู่ที่ ตำบลปงดอน อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง เพื่อเป็น
แหล่งน้ำสำหรับการเกษตรกรรม แหล่งน้ำสำหรับอุปโภค-บริโภค แหล่งน้ำสำหรับการอุตสาหกรรม
ประมงน้ำจืด ลดน้ำท่วม สำรองน้ำเพื่อใช้ในกิจกรรมของ โรงไฟฟ้าแม่เมาะ แหล่งท่องเที่ยว
- เขื่อนแม่จาง : เขื่อนแม่จาง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง
- เขื่อนแม่ปิงตอนล่าง : เป็นเขื่อนขนาดเล็กอยู่ห่างจากเขื่อนภูมิพลลงมาทางท้ายน้ำ 5 กิโลเมตร
อ.สามเงา จ.ตาก
ภาคกลาง
- เขื่อนแก่งกระจาน : ตั้งอยู่ที่บริเวณเขาเจ้าและเขาไม้รวกประชิดกัน ต.แก่งกระจาน อ.แก่งกระจาน
จ.เพชรบุรี เป็นเขื่อนอเนกประสงค์ ผลิตกระแสไฟฟ้า พื้นที่ชลประทาน การเพาะปลูก การประมง
แหล่งท่องเที่ยว
- เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ : เป็นเขื่อนกักเก็บน้ำที่ใหญ่ ยาว ลึก ที่สุดในประเทศไทย ตำบลหนองบัว
อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี และตำบลคำพราน อำเภอวังม่วง จังหวัดสระบุรี
เพื่อป้องกันปัญหาน้ำท่วมในลุ่มแม่น้ำป่าสัก และลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา สถานที่ท่องเที่ยว
- เขื่อนทับเสลา : ตั้งอยู่ในอำเภอลานสัก จังหวัดอุทัยธานี เป็นเขื่อนชลประทานกั้นลำห้วยทับเสลา
- เขื่อนคลองโพธิ์ : ตั้งอยู่ใน อำเภอแม่เปิน จังหวัดนครสวรรค์
- เขื่อนพระรามหก : เขื่อนทดน้ำแห่งแรกของประเทศไทย สร้างกันแม่น้ำป่าสักเพื่อเก็บน้ำไว้ใช้
ในการเกษตร ตำบล ท่าหลวง อำเภอ ท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
- เขื่อนขุนด่านปราการชล : เป็นเขื่อนคอนกรีตบดอัดยาวที่สุดในประเทศไทยและในโลก
ตั้งอยู่ที่บ้านท่าด่าน ตำบลหินตั้ง อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายกกั้นแม่น้ำนครนายก
การบริหารจัดการน้ำฤดูฝน เพื่อป้องกันภัยจากน้ำ บริหารน้ำในฤดูแล้ง แก้ไขปัญหาน้ำเสีย
ทุ่งบางหอย อุปโภคบริโภค ผลิตกระแสไฟฟ้าพลังงานน้ำ ท่องเที่ยว การเกษตร
- เขื่อนกระเสียว : กั้นลำห้วยกระเสียวตั้งอยู่ที่ บ้านนาตาปิ่น หมู่ที่ 3 ตำบลด่านช้าง อำเภอด่านช้าง
จังหวัดสุพรรณบุรี
- เขื่อนเจ้าพระยา เป็นเขื่อนทดน้ำ ขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นเป็นแห่งแรกของประเทศไทย ก่อสร้าง
พ.ศ. 2495 เปิดใช้ พ.ศ. 2500 ตั้งอยู่ที่บริเวณคุ้งบางกระเบียน หมู่ที่ 4 ตำบลบางหลวง
อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท กั้นแม่น้ำเจ้าพระยา ใช้ประโยชน์ ด้านป้องกันน้ำท่วม
การชลประทาน การทดน้ำเพื่อการเกษตร ใช้ผลิตไฟฟ้า
- เขื่อนปราณบุรี บ้านวังวนชลประทาน อำเภอปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นลักษณะ
ของเขื่อนดินที่กั้นอยู่บนแม่น้ำปราณบุรี
- เขื่อนนายก แม่น้ำนครนายก อ.เมือง จ.นครนายก เขื่อนทดน้ำที่มีประตูระบาย
- เขื่อนนเรศวร ตั้งอยู่บนแม่น้ำน่าน เป็นเขื่อนทดน้ำกั้นลำน้ำน่าน ที่บริเวณบ้านหาดใหญ่
อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก มีลักษณะเป็นเขื่อนทดน้ำ มีโรงไฟฟ้าพลังน้ำท้ายเขื่อนนเรศวร
- เขื่อนเพชรบุรี แม่น้ำเพชรบุรี อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี
- เขื่อนคลองโพธิ์ ตั้งอยู่ใน อำเภอแม่เปิน จังหวัดนครสวรรค์
- เขื่อนแควน้อยบำรุงแดน บ้านเขาหินลาด ตำบลคันโช้ง อำเภอวัดโบสถ์ จังหวัดพิษณุโลก
เป็นแหล่งน้ำสำหรับการเพาะปลูก อุปโภค-บริโภค แก้ปัญหาอุทกภัย
ภาคตะวันตก
- เขื่อนวชิราลงกรณ : เขื่อนหินถมแห่งแรกของประเทศไทยที่ดาดผิวหน้าด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก
ตั้งอยู่บนแม่น้ำแควน้อย บริเวณตำบลท่าขนุน อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
ปิดกั้นแม่น้ำแควน้อย
- เขื่อนท่าทุ่งนา : ตั้งอยู่บริเวณบ้านท่าทุ่งนา ต.ช่องสะเดา อ.เมือง จ.กาญจนบุรี อยู่ห่างจาก
เขื่อนศรีนครินทร์ลงมาท้ายน้ำประมาณ 25 กิโลเมตร ผลิตกระแสไฟฟ้า
- เขื่อนแม่กลอง เป็นเขื่อนกั้นน้ำบนแม่น้ำแม่กลองในอำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี ใช้ผลิต
กระแสไฟฟ้า
- เขื่อนศรีนครินทร์
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ( ภาคอีสาน)
- เขื่อนสิรินธร : เขื่อนดินเอนกประสงค์ที่ใช้ในการผลิตไฟฟ้า ตั้งอยู่ในอำเภอสิรินธร จังหวัด
อุบลราชธานี เป็นแหล่งประมง แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัด ด้านการชลประทาน
การป้องกันอุทกภัย การประมง เดิมมีชื่อว่า “เขื่อนลำโดมน้อย” สร้างปิดกั้นแม่น้ำลำโดมน้อย
สาขาของแม่น้ำมูล
- เขื่อนจุฬาภรณ์ : หรือ เขื่อนน้ำพรม ตั้งอยู่ที่ตำบลทุ่งลุยลาย อำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ
ปิดกั้นลำน้ำพรมบนเทือกเขาขุนพาย ใช้ประโยชน์ในการผลิตพลังงานไฟฟ้า การชลประทาน
และเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลาน้ำจืด และเป็นแหล่งท่องเที่ยว
- เขื่อนอุบลรัตน์ : เขื่อนผลิตไฟฟ้าพลังงานน้ำแห่งแรกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ตั้งอยู่ที่
ตำบลเขื่อนอุบลรัตน์ อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น และ ตำบลโนนสัง อำเภอโนนสัง
จังหวัดหนองบัวลำภู ปิดกั้นแม่น้ำพองสาขาย่อยของแม่น้ำชี ประโยชน์ในด้านการชลประทาน
การผลิตกระแสไฟฟ้า การประมง และการป้องกันอุทกภัย
- เขื่อนลำปาว : ตั้งอยู่ในอำเภอสหัสขันธ์, อำเภอคำม่วง, อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์
เพื่อปิดกั้นลำน้ำปาวและห้วยยาง เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลา เป็นสถานที่ท่องเที่ยว ใช้ประโยชน์
ทางการเกษตร
- เขื่อนลำตะคอง : กั้นขวางลำตะคอง ตั้งอยู่ในตำบลคลองไผ่ อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา
ใช้ประโยชน์ ผลิตไฟฟ้า ท่องเที่ยวจุดแวะชมวิว
- เขื่อนห้วยหลวง ตำบล: โคกสะอาด อำเภอ: เมืองอุดรธานี จังหวัด: อุดรธานี วัตถุประสงค์สร้าง
เพื่อการชลประทาน สามารถส่งน้ำให้แก่พื้นที่ชลประทานจำนวน 94,830 ไร่
- เขื่อนลำพระเพลิง กั้นน้ำที่ภูเขาโซ่ และภูเขาหลวงที่ประชิดกันบริเวณบ้านบุหัวช้าง ตำบลตะขบ
อำเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา เพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ประโยชน์ในการเกษตรกรรม อยู่ในความ
ดูแลของกรมชลประทาน เป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของอำเภอวังน้ำเขียว ใช้ประโยชน์ใน
การเกษตรกรรมและป้องกันอุทกภัย
- เขื่อนลำนางรอง พื้นที่โครงการพัฒนาเพื่อความมั่นคงตามพระราชดำริ เขื่อนลำนางรองเป็น
เขื่อนดิน อ.โนนดินแดง บุรีรัมย์
- เขื่อนน้ำอูน เขื่อนดินกั้นแม่น้ำอูน อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร น้ำอูนเป็นสาขาที่สำคัญที่สุด
ของแม่น้ำสงคราม ในตอนบนของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ใช้ประโยชน์ของเขื่อนเพื่อเก็บกักน้ำ
ไว้ใช้ในการชลประทาน และแหล่งท่องเที่ยว
- เขื่อนห้วยหลวง ตำบล โคกสะอาด เมืองอุดรธานี จังหวัด อุดรธานี เพือการเกษตร การประมง
และการจ่ายน้ำเพื่อผลิตปะปา สถานที่ท่องเที่ยว
- เขื่อนน้ำพุง สร้างกั้นลำน้ำที่ไหลจากเทือกเขาภูพาน จำนวน 2 ลำน้ำด้วยกันคือ ลำน้ำพุง และ
ลำน้ำแข้ตั้งอยู่บริเวณน้ำตกคำเพิ่ม บ้านคำเพิ่ม ต.โคกภูอ.กุดบาก จ.สกลนคร ปัจจุบันขึ้นอยู่กับ
อ.ภูพาน เป็นโครงการพัฒนาไฟฟ้าพลังน้ำ ผลิตกระแสไฟฟ้า ท่องเที่ยว ป้องกัน อุทกภัยใน
ฤดูน้ำหลาก และใช้ด้านการชลประทาน ในพื้นที่เพาะปลูก
- เขื่อนราษีไศล เขื่อนคอนกรีต กั้นแม่น้ำมูลที่บ้านห้วย-บ้านดอน ตั้งอยู่ อำเภอราษีไศล
จังหวัดศรีสะเกษ ใช้ประโยชน์จากการผันน้ำ ผลิตไฟฟฟ้า
- เขื่อนเมฆา ตำบล ปราสาท อำเภอ บ้านกรวด บุรีรัมย์ เพื่อใช้น้ำในทางการเกษตร
ภาคใต้
- เขื่อนรัชชประภา : เดิมมีชื่อว่า เขื่อนเชี่ยวหลาน สร้างปิดกั้นคลองแสงลำน้ำสาขาของแม่น้ำพุมดวง
ที่บ้านเชี่ยวหลาน ตำบลเขาพัง อำเภอบ้านตาขุน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ติดอุทยานแห่งชาติเขาสก
เกือบทั้งหมด ใช้ประโยชน์ด้านการเกษตร บรรเทาอุทกภัย การประมง การท่องเที่ยว ผลิตไฟฟ้า
แก้ไขน้ำเสียและผลักดันน้ำเค็ม ผลิตพลังงานไฟฟ้าได้ปีละประมาณ 554 ล้านกิโลวัตต์ชั่วโมง
- เขื่อนบางลาง : เป็นเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำหลายวัตถุประสงค์ในอำเภอบันนังสตา จังหวัดยะลา,
ประเทศไทย ใช้กักเก็บน้ำจากแม่น้ำปัตตานี ใช้ประโยชน์ ผลิตไฟฟ้า, ชลประทาน, ป้องกันน้ำท่วม
, การประมง และกิจกรรมท่องเที่ยว
- เขื่อนปัตตานี แม่น้ำปัตตานี อ.โคกโพธิ์ จ.ปัตตานี เขื่อนทดน้ำ เป็นเขื่อนที่สร้างปิดกั้นแม่น้ำ
ปัตตานี เขตติดต่อระหว่าง อ.เมืองยะลา จว.ยะลา กับ อ.ยะรัง และ อ.โคกโพธิ์ จว.ปัตตานี
ภาคตะวันออก
- เขื่อนคีรีธาร ตั้งอยู่ที่อำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี เป็นเขื่อนกั้นน้ำเอนกประสงค์ ใช้ประโยชน์
ในการ ผลิตกระแสไฟฟ้า การชลประทาน การประมง และการป้องกันและบรรเทาอุทกภัยในฤดูฝน
