โอวาทปาติโมกข์
ตรัสสอนไว้เนื่องในวันมาฆบูชา และเป็นคำสอนที่พระองค์ได้ทรงสอนไว้ตลอดปฐม
โพธิกาล คือ 20 พรรษาแรก ซึ่งอย่างที่ทราบกันว่าครั้งแรกเกิดขึ้นในวันมาฆบูชา
ที่มีความสำคัญ 4 ประการ (จาตุรงคสันนิบาต) คือ
1. พระสงฆ์จำนวน 1,250 รูป มาประชุมพร้อมกันโดยมิได้นัดหมาย
2.พระสงฆ์ทั้งหมดล้วนแล้วแต่เป็น "เอหิภิกขุอุปสัมปทา" คือเป็นพระสงฆ์ที่พระ
พุทธเจ้าทรงทำการการอุปสมบทหรือบวชด้วยพระองค์เอง
3.พระสงฆ์ทั้งหมดล้วนเป็นพระอรหันต์ คือผู้ได้อภิญญา 6 ข้อ
4.ตรงกับวันมาฆฤกษ์ ขึ้น 15 ค่ำ เพ็ญเดือน 3
โอวาทปาติโมกข์ เป็นหลักธรรม 3 ประการซึ่งเป็นหลักใหญ่ใจความสำคัญของ
พระพุทธศาสนาเป็นคำสอนที่เป็นหัวใจของพระพุทธที่พระพุทธเจ้าตรัสแก่พระ
อรหันต์ 1,250 รูปที่มาชุมนุมกันโดยมิได้นัดหมาย ณ พระเวฬุวนาราม เมืองราชคฤห์
แคว้นมคธ
มีอยู่ 3 ส่วนดังนี้ หลักการ 3 อุดมการณ์ 4 และวิธีการ 6
หลักการ 3
1.การไม่ทำบาปทั้งปวง ลด ละ เลิก ในการทำบาปทั้งปวงอยู่ในศีลในธรรม
2.การทำกุศลให้ถึงพร้อม การทำความดีรักษาศีล พูดดี คิดดี ทำดี เพื่อชีวิตที่ดีและ
ความสุข
3.การทำจิตให้ผ่องใส การทำจิตใจให้บริสุทธิ์ไม่มักมากในเกม , ไท่พยาบาทมาดร้าย ,
ไม่หงอยเหงา ท้อแท้ สิ้นหวัง , ไม่ฟุ้งซ่าน , ไม่ลังเล (ที่จะทำความดี)
อุดมการณ์ 4
1.ความอดทน อดทนอะกลั้นไม่ทำบาปทั้งกาย วาจา และใจ มีความอดทนในสิ่งต่างๆ
ที่จะไม่ก่อให้เกิดความชั่ว
2.ความไม่เบียดเบียน ไม่ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน เว้นจากการรบกวน ทำร้าย ทำลายผู้อื่น
หรือเบียดเบียนให้เขาได้รับความลำบาก
3.ความสงบ ปฏิบัติตนให้สงบทั้งทางกาย ทางวาจาและทางใจ ทำจิตใจให้อยู่ในทางสงบ
4.นิพาน การดับทุกข์ ซึ่งเป็นจุดมุ่งหมายสูงสุอของพระพุทธศาสนาคือการไม่มีทุกข์
วิธีการ 6 เป็นวิธีการและแนวทางที่ใช้เผยแพร่ศาสนาด้วยความเป็นธรรมและถูกต้อง
1.ไม่กล่าวร้าย ไม่ว่ากล่าวให้ร้ายใครหรือกล่าววาจาทำให้ผู้อื่นเสียหาย
2.ไม่ทำร้าย ไม่ทำร้ายทำลายทำให้ผู้อื่นเดือดร้อนไม่เบียดเบียนกัน
3.สำรวมในปาติโมกข์ การเคารพ ระเบียบ วินัย กติกา กฎ และธรรมเนียมปฎิบัติ
ประเพณีอันดีงาม
4.รู้จักประมาณ ในการใช้สอย การอุปโภค บริโภคอย่างพอดีและพอเพียง
5.อยู่ในสถานที่สงัด อยู่ในที่ๆสงบ สิ่งแวดล้อมที่ถูกที่ควรแก่การปฎิบัติฝึกฝนตนเอง
6.ฝึกหัดจิตใจให้สงบ ทำจิตใจให้สงบ พัฒนาจิตใจให้มีคุณภาพที่ดี
