จักรวรรดิไบแซนไทน์ (โรมันตะวันออก)
สมัยโบราณ และยุคกลาง มีศูนย์กลางอยู่ที่กรุงคอนสแตนติโนเปิลคอนสแตนติโนเปิล
ตั้งอยู่ระหว่างโกลเด็นฮอร์น (Golden Horn) และทะเลมาร์มารา (Sea of Marmara)
ตรงจุดที่ทวีป ยุโรปพบกับทวีปเอเชีย ไบแซนไทน์คอนสแตนติโนเปิลเป็นเมืองหลวง
ของคริสต์ศาสนจักรต่อจากกรีกโบราณ และโรมันโบราณ ตลอดยุคกลางคอนสแตนติ
โนเปิลเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดในทวีปยุโรป ซึ่งถูกเรียกว่า โรมันตะวันออก ในขณะที่
ยังมีอาณาจักรแฝดอยู่คือโรมันตะวันตก
จักรวรรดิโรมันหลังจากการแบ่งโดยไดโอคลีเชียนในปีค.ศ. 285 อีกครึ่งหนึ่งเป็น
จักรวรรดิโรมันตะวันออกที่ปัจจุบันเป็นที่รู้จักกันโดยทั่วไปว่าจักรวรรดิไบแซนไทน์
"จักรวรรดิไบแซนไทน์" และ "จักรวรรดิโรมันตะวันออก" เป็นคำทางภูมิประวัติ
ศาสตร์ที่สร้างขึ้นและใช้กันในหลายศตวรรษต่อมา จักรวรรดิยังถือว่าตนเองเป็นโรมัน
จนกระทั่ง จักรวรรดิโรมันตะวันตกล่มสลายไปในคริสต์ศตวรรษที่ 5 ส่วนตะวันออกยัง
ดำเนินต่อมาอีกพันปีจักรพรรดิคอนสแตนตินจะสถาปนานครคอนสแตนติโนเปิลให้เป็น
เมืองหลวง มีเอกลักษณ์ ความเป็นตัวเองอย่างเด่นชัด ความรุ่งเรืองด้านการค้า และ
วิทยาการ มากกว่าอาณาจักรเก่าอย่างโรมันตะวันตกเพราะฝั่งนั้นมีทั้งปัญหาเศรษฐกิจ
และการรุกรายจากชนเผ่านอกอาณาจักรอยู่บ่อยครั้งจนไม่สงบสุข โรมันตะวันออกก็ยัง
คงรุ่งเรื่องด้านการค้าเป็นศูนย์กลางเส้นทางการค้า ที่สำคัญของแถบนั้น จนความมั่งคั่ง
และรุ่งเรือง ความรุ่งเรืองถึงขีดสุดของจักรวรรดิไบเซนไทน์ จักรวรรดิไบแซนไทน์
เจริญถึงขีดสุดในรัชสมัยจักรพรรดิจัสติเนียน (Justinian) แต่ด้วยความยิ่งใหญ่ของ
อาณาจักรเองนั้นก็ส่งผลเสียทั้งการปกครอง และความกว้างขวางของอาณาจักรทำให้
ปกครองได้ยากยิ่งขึ้น รวมถึงชวนให้ศัตรูจาก เผ่าอื่นมีความต้องการที่จะครอบครอง
ไบแซนไทน์มากยิ่งขึ้นจนทำให้ผู้รุกรานคือการบุกรุกของชาวเติร์ก อย่าง อาณาจักร
ออตโตมัน ในที่สุดหลังจากจักรวรรดิไบแซนไทน์ อาณาจักรใหญ่ในอดีตก็ล่มสลายลง
โดยพวกออตโตมัน จบความยิ่งใหญ่ของอาณาจักรหรือจักรวรรดิไบแซนไทน์ลงไป
ใน ค.ศ. 1453หลังจากที่คอนสแตนติโนเปิลถูกล้อมและยึดเมืองได้โดย
สุลต่านเมห์เมดที่ 2 แห่งจักรวรรดิออตโตมันคอนสแตนติโนเปิลจึงได้กลายเป็น
เมืองหลวงของจักรวรรดิออตโตมันและได้ถูกเปลี่ยนชื่อใหม่เป็นอิสตันบูลมาจนถึง
ปัจจุบันต่อไป
