มะริด ทวาย ตะนาวศรี
เมืองท่าที่สำคัญไปในรัชกาลที่ 1 เป็นการเสียให้แก่พม่าคิดเป็นพื้นที่ ราวๆ 55,000
ตร.กม. ใน พ.ศ.2336
ตร.กม. ใน พ.ศ.2336
มะริด ทวาย ตะนาวศรี เป็นดินแดนยุทธศาสตร์สำคัญทั้งด้านการทหารและ
ด้านการค้า เนื่องจากทางเจ้าเมืองทวายในยุคนั้นฝักใฝ่เข้ากับทางพม่ามากกว่าทาง
สยามต้องการอยู่ในอารักขาของทางพม่ามากกว่าพม่ายกพลกว่า 5 หมื่นนายเข้า
ปะทะกับทางสยาม ตอนพม่าจะเข้าตีทวายนั้นถึงเมืองทวายจะเป็นของสยาม
ด้านการค้า เนื่องจากทางเจ้าเมืองทวายในยุคนั้นฝักใฝ่เข้ากับทางพม่ามากกว่าทาง
สยามต้องการอยู่ในอารักขาของทางพม่ามากกว่าพม่ายกพลกว่า 5 หมื่นนายเข้า
ปะทะกับทางสยาม ตอนพม่าจะเข้าตีทวายนั้นถึงเมืองทวายจะเป็นของสยาม
แต่...ข้าราชการกรมการเมืองด้านในยังคงเป็นของพม่าอยู่ทำให้ จึงทำให้
มีไส้ศึกส่งข่าวและปั่นป่วน ทางสยามต้องเจอทั้งศึกภายในและศึกภายนอกทำให้
ประสบปัญหาอย่างหนักในการรักษาดินแดนแถบนั้น และไม่สามารถรักษาเมืองไม่ได้
ปีพ.ศ.2336 ทวายจึงถูกพม่าตีกลับคืนไปได้ในที่สุด ซึ่งเกิดเหตุการณ์ไส้ศึกแบบนี้
เช่นเดียวกัน ในเมืองมะริดทำให้ กรมพระราชวังบวรสถานมหาสุรสิงหนาทที่ตั้งรบ
อยู่ที่มะริด เกิดความลำบากเป็นอย่างมากเช่นเดียวกันเมื่อรู้ว่าทัพหลวงที่ทวายถอย
กลับไปอยู่ในเขตดินแดนสยามแล้ว จึงถอยทัพกลับเช่นกันไทยจึงเสียดินแดน มะริด
ทวาย ตะนาวศรี ไปให้แก่พม่านับตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา
มีไส้ศึกส่งข่าวและปั่นป่วน ทางสยามต้องเจอทั้งศึกภายในและศึกภายนอกทำให้
ประสบปัญหาอย่างหนักในการรักษาดินแดนแถบนั้น และไม่สามารถรักษาเมืองไม่ได้
ปีพ.ศ.2336 ทวายจึงถูกพม่าตีกลับคืนไปได้ในที่สุด ซึ่งเกิดเหตุการณ์ไส้ศึกแบบนี้
เช่นเดียวกัน ในเมืองมะริดทำให้ กรมพระราชวังบวรสถานมหาสุรสิงหนาทที่ตั้งรบ
อยู่ที่มะริด เกิดความลำบากเป็นอย่างมากเช่นเดียวกันเมื่อรู้ว่าทัพหลวงที่ทวายถอย
กลับไปอยู่ในเขตดินแดนสยามแล้ว จึงถอยทัพกลับเช่นกันไทยจึงเสียดินแดน มะริด
ทวาย ตะนาวศรี ไปให้แก่พม่านับตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา
ซึ่งเมื่อภายหลังอังกฤษยึดพม่าแล้วรวมพม่าเข้าไปเป็น มณฑลนึงของอินเดียทำให้
ทวายตกเป็นของอังกฤษและเมื่อพม่าได้เอกราช มะริด ทวาย ตะนาวศรีก็ตกเป็นของ
พม่าจนถึงปัจจุบัน